Οι Συμφωνίες Σχέσεων (ΣΣ) αποτελούν ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό εργαλείο διαχείρισης στην πρακτική των συγχωνεύσεων και εξαγορών εταιρειών – ιδίως για εισηγμένες εταιρείες με μεγαλομετόχους. Σωστά δομημένες, σταθεροποιούν τη μετοχική βάση, διοχετεύουν την επιρροή των μετόχων-άγκυρων και ρυθμίζουν τις ευαίσθητες ροές πληροφοριών, για παράδειγμα σε περιπτώσεις IPO, αυξήσεων κεφαλαίου, PIPEs ή στρατηγικών μειοψηφικών συμμετοχών. Η τέχνη έγκειται στον ακριβή σχεδιασμό σύμφωνα με την ελβετική νομοθεσία: ο σκοπός, τα όρια, η γνωστοποίηση, η νομοθεσία περί προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες και η αντιμονοπωλιακή νομοθεσία, μεταξύ άλλων, πρέπει να είναι αλληλένδετα.

1. Σκοπός & οριοθέτηση: Ποιος είναι ο σκοπός μιας ΣΣ – και τι δεν είναι ΣΣ;

Σε αντίθεση με τη Συμφωνία Μετόχων (ΣΜΕ) μεταξύ μετόχων, η ΣΣ είναι μια συμφωνία μεταξύ της (συχνά εισηγμένης) εταιρείας και ενός ή περισσότερων βασικών μετόχων. Χρησιμεύει για την ορατή διοχέτευση της επιρροής και τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της εταιρείας. Στην περίπτωση των μετόχων μειοψηφίας, τα δικαιώματα διορισμού και τα σαφώς καθορισμένα δικαιώματα συμμετοχής μπορούν να επαγγελματοποιήσουν τη συνεργασία χωρίς να δημιουργήσουν de facto έλεγχο- στην περίπτωση των ελεγχόμενων εταιρειών, η ΣΣ σηματοδοτεί την ανεξαρτησία και τη χρηστή διακυβέρνηση προς τα έξω.

Διαφέρει από τη ΣΜΕ, η οποία συντονίζει τα δικαιώματα/υποχρεώσεις μεταξύ των μετόχων (δικαιώματα ψήφου, περιορισμοί στην πώληση, δικαιώματα συν-πώλησης). Η ΣΜΕ, η οποία ως επί το πλείστον δεσμεύει μόνο τους μετόχους, χρησιμοποιείται επίσης συχνά στην πράξη από μη εισηγμένες εταιρείες, νεοσύστατες επιχειρήσεις, κοινοπραξίες και οικογενειακές επιχειρήσεις.

2. Πού είναι η κόκκινη γραμμή στο ελβετικό δίκαιο;

Τα όρια που θέτει το ελβετικό δίκαιο κινούνται στο πλαίσιο της συμβατικής ελευθερίας με την επιφύλαξη της υπερβολικής δεσμευτικής ισχύος (άρθρο 27 παράγραφος 2 του ελβετικού αστικού κώδικα) και των καθηκόντων επιμέλειας και πίστης του διοικητικού συμβουλίου σύμφωνα με το άρθρο 717 του ελβετικού κώδικα ενοχών: το διοικητικό συμβούλιο μπορεί να συνάψει ΣΣ μόνο αν είναι προς το συμφέρον της εταιρείας και αν η διαπραγμάτευση έγινε με καλή πίστη- η κρίση του υπόκειται στον κανόνα της επιχειρηματικής κρίσης και της σχετικής ίσης μεταχείρισης (άρθρο 717 παράγραφος 2 του ελβετικού κώδικα ενοχών). Επιπλέον, ισχύουν οι βασικές δομές του δικαίου των μετοχικών εταιρειών (άρθρο 714 σε συνδυασμό με το άρθρο 706β του ελβετικού κώδικα ενοχών) και οι πειθαρχίες της κεφαλαιαγοράς: Ad hoc δημοσιότητα, γνωστοποίηση ή δράση σε συνεννόηση σύμφωνα με το άρθρο 120 FinMIA – συμπεριλαμβανομένης της κατά περίπτωση αξιολόγησης των συμφωνιών αναστολής – και η υποχρέωση υποβολής προσφοράς σύμφωνα με το άρθρο 135 FinMIA εάν μια ΣΣ χαρακτηρίζεται ως συμφωνία κυριαρχίας και το όριο του 33 ⅓ % θα υπερβαζόταν. Σύμφωνα με την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία, πρέπει επίσης να εξετάζεται η ανταλλαγή πληροφοριών και η τυχόν απόκτηση ελέγχου (έλεγχος συγκέντρωσης).

3. Διοικητικό συμβούλιο και δικαιώματα ψήφου: Πόση επιρροή είναι (ακόμα) επιτρεπτή;

Στην πράξη, έχει καθιερωθεί ένας λειτουργικός διάδρομος για τα θέματα του διοικητικού συμβουλίου και των δικαιωμάτων ψήφου: Επιτρέπονται δικαιώματα διορισμού ανάλογα με την κλίμακα συμμετοχής, σαφή προφίλ απαιτήσεων (ικανότητα, φήμη, ανεξαρτησία) και δικαίωμα άρνησης από την εταιρεία σε περίπτωση μη εκπλήρωσης- η εκλογή παραμένει στη γενική συνέλευση. Οι δεσμεύσεις ψήφου υπέρ της εταιρείας είναι αμφιλεγόμενες, αλλά θεωρούνται από την πλειονότητα της ακαδημαϊκής θεωρίας ως επιτρεπτές σε περιορισμένο βαθμό, εφόσον είναι περιορισμένες από άποψη χρόνου και σκοπού (π.χ. εκλογή ανεξάρτητου ΔΣ, υποστήριξη καθορισμένης στρατηγικής) και δεν προκύπτει de facto έλεγχος της ΓΣ από το ΔΣ- οι καθολικές δεσμεύσεις ψήφου ή τα μοντέλα που μετατοπίζουν την κατανομή των ευθυνών θεωρούνται προβληματικά. Τα δικαιώματα ψήφου στη σχέση εταιρείας-μετόχου είναι τακτικά κρίσιμα και απαιτούν πολύ στενή, αντικειμενική αιτιολόγηση (βλ. απόφαση της 28ης Οκτωβρίου 2015 του Εμπορικού Δικαστηρίου του Καντονίου της Ζυρίχης, αριθ. υπόθεσης: HG140114-O).

4. Δικαιώματα πληροφοριών & εμπιστευτικότητα: Πώς η ροή παραμένει νομικά ασφαλής;

Επιτρέπεται η προνομιακή παροχή πληροφοριών – συνήθως μέσω των μελών του διοικητικού συμβουλίου (σύμβαση υπέρ τρίτων) ή στενά καθορισμένα παράθυρα ενοποίησης – υπό την προϋπόθεση ότι είναι σκόπιμη, αναλογική και προς το συμφέρον της εταιρείας- η σχετική ίση μεταχείριση παραμένει η κατευθυντήρια αρχή. Σύμφωνα με το δίκαιο περί εμπιστευτικών πληροφοριών, το άρθρο 142/154 FinMIA απαγορεύει την καταχρηστική αποκάλυψη- το ασφαλές λιμάνι του άρθρου 128 lit. a FinMIO την επιτρέπει σε βάση “ανάγκης γνώσης” για την εκπλήρωση νομικών ή συμβατικών υποχρεώσεων. Αυτό θα πρέπει να πλαισιώνεται από αυστηρές υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας, περιόδους αποκλεισμού, καταλόγους εμπιστευτικών πληροφοριών, καθαρές ομάδες/κινεζικά τείχη και – πολύ πρακτικά – διαδρομές ελέγχου και συμβατικές κυρώσεις. Ταυτόχρονα, πρέπει να ελέγχονται οι αντιμονοπωλιακοί κίνδυνοι κατά την ανταλλαγή ευαίσθητων για τον ανταγωνισμό δεδομένων.

5. Δυναμική συμμετοχής: καθαρή βαθμονόμηση της προστασίας κλειδώματος, αναστολής και εξαγοράς

Τέλος, η δυναμική των μετοχών και οι εγγυήσεις εξαγοράς πρέπει να είναι λεπτομερώς βαθμονομημένες: Οι δεσμεύσεις σταθεροποιούν τη μετοχική βάση για μια σαφή χρονική περίοδο- οι αναστολές περιορίζουν τη συσσώρευση συμμετοχών ή την επέκταση του ελέγχου. Στο πλαίσιο της εξαγοράς, μπορούν να εξεταστούν συμφωνίες μη υποβολής προσφορών, υποχρεώσεις υποβολής προσφορών και ρήτρες “μη ρωτάς, μη παραιτείσαι” – ιδανικά μόνο με τη συγκατάθεση των ανεξάρτητων μελών του διοικητικού συμβουλίου. Οι ρήτρες παραίτησης από τα δικαιώματα συμμετοχής, ελέγχου ή δικαστικής διαμάχης είναι δικαιολογημένες για συγκεκριμένες περιπτώσεις και για περιορισμένο χρονικό διάστημα (π.χ. κανένα ειδικό αίτημα ελέγχου στο πλαίσιο επίλυσης διαφοράς), ενώ οι γενικές γενικευμένες παραιτήσεις είναι δύσκολες. Με τη σωστή δοσολογία αποφεύγονται οι υποχρεώσεις γνωστοποίησης ή ακόμη και οι υποχρεωτικές προσφορές – και δημιουργείται ηρεμία στον πίνακα κεφαλαιοποίησης χωρίς να προκαλείται αλλαγή ελέγχου.

Οι ΣΣ είναι ισχυρές – και περίπλοκες. Έχουν καθιερωθεί στην πράξη, αλλά συνεχίζουν να δοκιμάζουν τα όρια της ελβετικής νομοθεσίας. Όσοι τις χρησιμοποιούν με επιτυχία καθορίζουν τον σκοπό με ακρίβεια ξυραφιού, περιορίζουν τον χρόνο και το πεδίο εφαρμογής, τεκμηριώνουν σωστά την αξιολόγηση του ΔΣ και διατηρούν στεγανές τις διαδικασίες εμπιστευτικότητας, αποκάλυψης και αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας – με σαφείς μηχανισμούς λήξης και ενεργοποίησης. Αυτό σας επιτρέπει να αποκτήσετε επιρροή και σταθερότητα χωρίς να προκαλείτε υποχρεωτικές προσφορές, άνιση μεταχείριση ή αντιμονοπωλιακούς κινδύνους.

Εάν τώρα καθορίζετε την πορεία για την επόμενη δημόσια εγγραφή σας (IPO), ένα PIPE ή μια στρατηγική επένδυση μειοψηφίας, μπορούμε να σας υποστηρίξουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα με ένα σχεδιασμό ΣΣ ειδικά για τη συγκεκριμένη συμφωνία, συμπεριλαμβανομένου ενός χάρτη πορείας γνωστοποίησης, μιας επισκόπησης των σχεδίων σας και πρακτικών δειγμάτων ρητρών/βιβλίων για το διοικητικό συμβούλιο, το νομικό τμήμα και τις δημόσιες σχέσεις. Επικοινωνήστε μαζί μας για μια συμπαγή αρχική διαβούλευση: θα δομήσουμε την αρχική σας κατάσταση και θα σας προσφέρουμε μια βιώσιμη νομική αρχιτεκτονική – προσαρμοσμένη στη συναλλαγή σας.

Αποποίηση ευθυνών: Η παρούσα δημοσίευση περιέχει μόνο γενικές πληροφορίες και δεν συνιστά νομική συμβουλή. Για συμβουλές σχετικά με τη δική σας κατάσταση, παρακαλούμε επικοινωνήστε απευθείας μαζί μας.